ارزیابی تأثیر پرتوگاما بر آلودگی میکروبی و شاخص‌های کیفی سه رقم خرما (Phoenix dactylifera L.) در مدت انبارمانی

خرما از جمله محصولات مهم باغی و راهبردی به ویژه صادراتی ایران است. حفظ کیفیت میوه و کاهش میزان آلودگی میکروبی و مدیریت و مهار (کنترل) آفات انباری از هدف‌های مهم انبارمانی خرماست. بدین منظور برای بررسی تأثیر پرتوگاما در ضدعفونی میوۀ خرما، پژوهشی بر یک رقم میوۀ نیمه‌خشک خرما 'پیارم' و دو رقم میوۀ خشک 'دیری' و 'زاهدی'به مدت 4 ماه در دمای °C2±25 انجام شد. میوه‌ها پس از برداشت، توسط اشعۀ گاما (kG 5،0،1،3) پرتودهی شدند. آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد، در هر سه رقم، میوه‌های تیمار شده نسبت به شاهد درصد کاهش وزن کمتر و فلاونوئید بالاتری نشان دادند. پرتودهی با افزایش دُز به‌طور قابل‌توجهی موجب بهبود کیفیت حسی در هر سه رقم شد. در هر سه رقم پرتودهی به‌طور معنی‌داری درصد آفت را مهار کرد. پرتودهی تأثیر قابل‌توجهی در مهار آلودگی قارچی خرمای رقم پیارم نداشت درحالی‌که در دو رقم دیگر با افزایش دُز پرتودهی، کاهش قابل‌توجهی در کاهش آلودگی قارچی مشاهده شد. در رقم دیری هیچ‌گونه آلودگی باکتریایی مشاهده نشد. در دو رقم دیگر نیز با افزایش شدت پرتودهی، آلودگی باکتریایی به‌طور قابل‌توجهی کاهش یافت. به‌طورکلی، مؤثرترین دُز پرتودهی در این پژوهش kG 5 مشاهده شد. نتایج نشان می‌دهد، پرتودهی گاما بسته به رقم نقش مؤثری در جلوگیری از آلودگی میکروبی و حفظ ویژگی‌های کیفی میوه دارد و می‌تواند برای افزایش کیفیت بهداشتی میوه‌ها و به‌عنوان یک روش ضدعفونی‌کننده در آینده در نظر گرفته شود.